Drawing Class

Hydroponic Design

Poultry firm

विभाग – गृह आणि आरोग्य : खिचडी भात

प्रात्यक्षिक : खिचडी भात

साहित्य :- तांदूळ, बटाटा, मूगडाळ, तेल, मीठ, जिरे, लिंबू, पाणी, टॉमेटो, फ्लॉवर, कोंथिबीर, लसूण, आले, कांदा व शेंगदाणे.

कृती :- सर्व साहीत्य बाजारातून आणले.बटाटा, फ्लॉवर, टॉमेटो,स्वच्छ धुवून घेतले.त्यानंतर तांदूळ नीट करुन घेतले व धुतले. टॉमेटो, `फ्लॉवर, कांदा, कोंथिबीर, लसूण, आले हे सर्व चिरून घेतले. कोंथिबीर, लसूण, आले हे सर्व मिक्सर मधून बारीक करून घेतले.

  पातेलमध्ये तेल घालून गरम केले. जिरे व  कांदा टाकून भाजून घेवून बारीक केलेला मसाला टाकला. त्या मसाल्या मध्ये तांदूळ, शेंगदाणे आणि मूगडाळ  टाकून भाजून घेतले. टॉमेटो व फ्लॉवर घातला. त्यात मीठ व पाणी घालून अर्धा तास मंद गॅसवर शिजत ठेवला. खिचडी भात तयार झाल्यावर त्या वरती कोंथिबीर  व लिंबू ठेवून सजावट केली.

विभाग – गृह आणि आरोग्य : हिमोग्लोबिनचे प्रमाण मोजणे.

साहित्य : - टेस्टट्यूब, कॅम्पॅरेटर, ड्रॉपर, ब्रश, लॅन्सेट, पिपेट, HCL,  DW, कापूस, स्पिरीट, शरीरातील रक्त.

१)    टेस्टट्यूबमध्ये वीसच्या खुनेपर्यंत HCL घेतले.

२)    बोटाचे रक्त घ्यायचे आहे तेथील जागा स्पिरीटच्या साहाय्याने

स्वच्छ करून घेतले.

३) लॅसेटच्या साहाय्याने बोटाला टोचून रक्त काढले.  

४) ०.२ ml एवढे पिपेटमध्ये रक्त घेतले.  

५) रक्त परीक्षानळीत सोडले.

६) परीक्षानळी ही कॅम्पेरेटरमध्ये दहा मिनिटे ठेवली.

७) कॅम्पेरेटरच्या दोन्ही बाजूच्या रंगाशी जुळत नाही तो पर्यंत त्यामध्ये dw चे द्रावण  घातले.

या प्रकारे हिमोग्लोबिन चेक करण्यास शिकले.

विभाग – गृह आणि आरोग्य : रक्तगट तपासणे व माहिती घेणे.

साहित्य :- लँसेट, कापूस, काचपट्या (स्लाईड्स), स्पिरीट, Anti A, Anti B, Anti D. इ.

कृती :- प्रथमता: आम्ही रक्तगट म्हणजे काय व तो कसा चेक करावयाचा हे समजून घेतले. आणि आमच्या सेक्शन मधीलच मुलांचे रक्तगट चेक केले. रक्तगट बरोबर असल्याची खात्री सरांकडून करून घेतली.

प्रात्यक्षिकामधील कृती : आपल्याला ज्या व्यक्तीचा रक्तगट चेक करावयाचा आहे त्याच्या डाव्या हाताच्या करंगळी शेजारील बोटाचे रक्त घ्यायचे. त्याअगोदर ती जागा स्पिरीटने स्वच्छ निर्जंतुक करावी. बोटावर लँसेटनी टोचून रक्त काढावे. ते रक्त काचपट्टीवर  तीन (3 drops) ठिकाणी घ्यायचे. त्याचबरोबर Anti A, Anti B, Anti D. या बॉटलमधील अँटीसिरा त्या काचपटीच्या घेतलेल्या रक्तावर एकेक थेंब टाकणे. अँटीसिराचे थेंब टाकल्यावर थोडावेळ थांबणे. त्यानंतर पट्टी हळू हळू हलवणे, अँटीसिरा व रक्त मिसळण्यासाठी. खालील निरीक्षण अनुमान नुसार रक्तगट ओळखता येतो.

आम्ही आमच्या सोयीसाठी विसरू नये म्हणून काचेच्या स्लाईड एवढी कागदाची पट्टी तयार करून त्यावर Anti A, Anti B, Anti D असे लिहून मग त्याच्यावर काचेची पट्टी ठेवली होती मग त्यावर अँटीसिराचे (Anti A, Anti B, Anti D) drops सोडले होते.

निरीक्षण	अनुमान
फक्त अँटीसिरा A व D टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या व अँटीसिरा B टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार  झाल्या नाही तर	रक्तगट A (+) ve
फक्त A अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट A (-) ve
फक्त अँटीसिरा B व D टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या व अँटीसिरा A टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार  झाल्या नाही तर	रक्तगट B (+) ve
फक्त B अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट B (-) ve
अँटीसिरा A,B व D टाकलेल्या तिन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट AB (+) ve
फक्त A व B अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट AB (-) ve
फक्त अँटीसिरा A व B टाकलेल्या दोन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या नाहीत व D मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट O (+) ve
अँटीसिरा A,B व D टाकलेल्या तिन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या नाहीत तर	रक्तगट O (-) ve

विभाग : शेती –पशुपालन : प्रकल्प हायड्रोपोनिक्स ( माती विना हिरवा चारा )

विज्ञान आश्रम पाबळ

विभागाचे नाव	:	शेती व पशुपालन
प्रकल्पाचे नाव	:	हायड्रोपोनिक्स पद्धतीने हिरवा चारा निर्मिती
विद्यार्थ्याचे नाव	:	अर्चना संदीप मोरे
मार्गदर्शन	:	दादासो पाटोळे सर
प्रकल्प सुरु केल्याची दिनांक :-	:	10.08.2016
प्रकल्प संपण्याची दिनांक	:	18.10.2016

  

अनुक्रमणिका

अ.क्र.	शिर्षक	पान.क्र.
१.	प्रस्तावना	३
२.	उद्देश व नियोजन	४
३.	साहित्य व साधने	५
४.	कृती	६
५.	नोंदी	७
६.	प्रवाह आकृती आलेख	८
७.	चारा निर्मितीसाठी आलेला खर्च व उत्पन्न	९
८.	छायाचित्रे	१०
९.	छायाचित्रे	११
१०.	अनुभव, अनुमान व निरीक्षणे	१२
११.	संदर्भसूची व सूचना	१३

प्रस्तावना :-

दिवसेंदिवस शहरीकरण वाढत असल्याने शेतीचे प्रमाण कमी होत आहे. शेत जमिनीच्या किमती भरमसाठ वाढत आहेत. पावसाचीही अनियामातीता वाढत आहे, त्यामुळे सर्वसामान्य शेतकर्यांना आपल्या जनावरांना जास्तीत जास्त चारा उपलब्ध करण्यास अडचणी येत आहेत. त्यावर एक चांगला सर्वांनाच परवडणारा ‘हायड्रोपोनिक्स’  माती विना शेती हा कमी जागेत राबवला जाणारा प्रकल्प फायदेशीर आहे.  यामध्ये आपल्याकडे उपलब्ध असणाऱ्या पाण्याचा वापर करून चाऱ्याची निमिती केली जाते. आपण कोणत्याही मोसमात हा प्रकल्प उभारून हिरवा चारा तयार करू शक्यतो. पाण्याचा वापर जास्त होतो. हायड्रोपोनिक्स मध्ये नोंदी ठेवणे अत्यावश्यक आहे. त्यामुळे आपल्याला किती दिवसात किती चारा वाढला व किती उत्पन्न मिळते हे समजते.

उद्देश व नियोजन :

उद्देश :

कमी जागेत व कमी वेळेत हिरवा चारा तयार करणे.

नियोजन :-

अगोदरपासूनच विज्ञान आश्रमामध्ये हायड्रोपोनिक्ससाठी शेडची सुविधा असल्याने आम्हाला फक्त त्याची दुरुस्ती करावी लागली. त्यामध्ये ट्रे खराब झाले होते ते नवीन आणले. फॉगर सिस्टम दुरुस्त केली. नेट फाटले होते ते व्यवस्थित शिवून घेतले. मका विकत आणला.

 साहित्य :

1.    ट्रे (प्लास्टिक चौकोनी किवा आयताकृती)   

2.    मोटर

3.    फॉगर सिस्टम

4.    बियाणे

5.    पाणी इ.

साधने :

1.    कटर

2.    दोरी

3.    पक्कड

4.    होतोडी

5.    हेक्सा

6.    टेस्टर

7.    ड्रील मशीन

कृती :- 

प्रथम बाजारातून बियाणे खरेदी केले. मका निवडून घेतला. व वजन करून तो मका मिठाच्या पाण्यात दहा मिनिटे ठेवला. दहा मिनिटांनी दुसऱ्या पाण्यानी स्वच्छ धुवून घेतला. त्यानतंर कोमट पाण्यामध्ये मका २४ तास भिजत ठेवला. २४ तास झाल्यानतंर पुन्हा वजन करून घेतले. ओल्या पोत्यामध्ये वजन करून घेतलेला मका २४ तास बांधून ठेवला. त्याला कोंब आल्या नतंर प्रत्येक ट्रे मध्ये वजन करून पसरून ठेवला. व रोज एक तासांनी दोन मिनिटांचे फवारे फोगर सिस्टमनी आठ दिवस मारले. दिवसाला किती वाढ होते याच्या नोंदी ठेवल्या.

नोंदी :

१)    मका पाण्यात टाकण्याअगोदर मक्याचे वजन करून घेतले. मका पाण्यात ठेवल्यानतंर मक्याचे वजन किती वाढले. कोमट पाण्यातून काढल्यावर वजन किती वाढले.

२)    मका पोत्यामध्ये ठेवण्याअगोदर त्याचे वजन केले. व त्यानतंर मक्याला कोंब आल्यानंतर पुन्हा वजन केले.

३)    कोंब आलेला मका ट्रे मध्ये वजन करून पसरून ठेवला.

४) ट्रे मध्ये ठेवल्यानतंर त्याचे रोज किती वजन वाढते व उंची किती वाढते याच्या नोंदी ठेवल्या.

प्रवाह आकृती :

बियाणे स्वच्छ पाण्यात धुवून काढणे.

बियाणे रात्रभर कोमट पाण्यात भिजत ठेवणे.

बियाणे सुती ओल्या कापडात 24 तास बांधून ठेवणे.

बियाणे वापरासाठीचे ट्रे निर्जंतुक करून घेणे.

बियाणे ट्रे मध्ये टाकणे.

पाणी वेळेवर देणे व तापमान, आद्रता नियंत्रित ठेवणे.

सात दिवस निरीक्षण करणे.

सातव्या दिवशी 1 किलोग्राम बियानामध्ये ७ किलो हिरवा चारा तयार झाला कि नाही व चाऱ्याची उंची ७ इंच झाली की नाही याच्या नोंदी घेणे.

चारा निर्मितीसाठी आलेला खर्च व उत्पन्न :

प्रत्यक्ष प्रकल्पावर काम करून खालील सारणी प्रमाणे हिरवा चारा तयार केला.

भिजत ठेवलेला एकूण मका (किलोग्रॅम)	दर प्रति किलो	एकूण	तयार हिरवा चारा (किलोग्रॅम)	खराब चारा (किलोग्रॅम)
49	22	1078	63	5

छायाचित्रे :

1.    मक्याच्या बियाणास अंकुर फुटल्यानंतर

1.    हायड्रोपोनिक्स पद्धतीने तयार होताना हिरवा चारा

  जनावरांना देणेसाठी हायड्रोपोनिक्स तयार झालेला हिरवा चारा

 

अनुभव :

1.    पाणी वेळेवर न दिल्यास पिकांची वाढ कमी दिसून आली.

2.    हायड्रोपोनिक्स शेड मध्ये कमी तापमान असणे गरजेचे आहे.

3.    फोगर्स सिस्टम व्यवस्थित न चालल्यास अथवा एकाच ठिकाणी जास्त पाणी पडल्यास बुरशी लागते.

4.    ट्रे निर्जंतुक न केल्यास बुरशी येऊ शकते.

अनुमान :

1.    हायड्रोपोनिक्सचे योग्य नियोजन करून चारा निर्मती केल्यास चांगले उत्पन्न मिळते.

2.    या तंत्राचा वापर करून चारा निर्मितीचा व्यवसाय करू शकतो.

3.    सकस असा चारा दिल्याने दुध उत्पादनात वाढ होतेच त्याचबरोबर फॅटही वाढते.

निरीक्षणे :

1.    पाणी देण्याच्या वेळेत बदल झाल्यास पीक वाढीस फरक पडतो.

2.    हायड्रोपोनिक्सच्या मदतीने कमी जागेत आपण दुध व्यवसाय करू शकतो.

3.    सायकल पद्धतीने आपणास उत्पादन हवे असल्यास रोज ठरलेल्या वेळेत बियाणे पाण्यात भिजत ठेवावीत.

4.    पिकांच्या मुळाना बुरशी लागू नये यासाठी काळजी घेणे.

संदर्भ सूची :

1.    इंटरनेट वरून माहिती घेतली.

सूचना :

1.    बियाणे विकत घेत असताना बियास कीड लागलेली नाही ना अथवा खराब आहेत का हे तपासून घेणे.

2.    जरी बियाणे तपासून खरेदी करून आणली तरी स्वच्छ निवडून घ्यावीत.

3.    फोगर सिस्टम मध्ये मोटर 1 तासानंतर २ मिनिटे चालू झालीच पाहिजे.